آنچه در این مطلب می خوانید:
درک درست آگهی مزایده، از شناخت اصطلاحات آن شروع میشود. آشنایی با معنی اصطلاحات مزایده در این میدان رقابت میتواند باعث از دست رفتن یک فرصت مهم یا حتی ضرر مالی شود.
اگر تا امروز با آگهیهای مزایده سروکار داشتهاید، احتمالاً با واژههای مزایدهگذار، مزایدهگر، برنده مزایده، قیمت چکشی و از این دست عبارات رو به رو شده اید. در ادامه، پرکاربردترین و مهمترین اصطلاحات مزایده را به زبان ساده توضیح دادهایم تا مسیر حضور شما در مزایدات شفافتر و کمریسکتر شود. همچنین در پایان این مقاله از مجله هزاره یک لیست جامع از این اصطلاحات را با تعریف کوتاه در اختیار شما قرار داده ایم.
“مزایده” چیست؟
مزایده یک فرایند رسمی برای فروش کالا یا خدمات به بالاترین قیمت پیشنهادی است. معمولا کاربرد این روش برای فروش اموالی است که ارزش دقیق بازارشان مشخص نیست، یا تقاضای زیادی برای آنها وجود دارد؛ مانند معاملات دولتی، اموال توقیف شده یا مازاد شرکتها.
“مزایده گذار” کیست؟
مزایدهگذار فرد یا نهادی است که فرایند برگزاری مزایده را مدیریت و اجرا میکند. در واقع مزایده گذار با ایجاد رقابت بین خریداران تلاش میکند، کالا یا خدمات را به بالاترین قیمت ممکن بفروشد. این نهاد میتواند یک فرد حقیقی، حقوقی، دولتی یا خصوصی باشد که یا مالک مستقیم کالا است یا نماینده قانونی مالک. از جمله وظایف او میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- اطلاعرسانی به خریداران: معرفی کالا و جزئیات مزایده.
- مدیریت جلسه مزایده: هدایت روند پیشنهاد دادن خریداران.
- تعیین قیمت پایه و افزایش قیمتها: شروع مزایده و تعیین حداقل قیمتهای پیشنهادی بعدی.
- تأیید فروش: اعلام نهایی بالاترین پیشنهاد مزایده و فروش کالا به آن فرد.
“مزایدهگر” کیست؟
مزایدهگر؛ فرد یا نهادی است که متقاضی اصلی خرید در مزایده است. به عبارتی این خریداران در فرایند مزایده برای خرید کالا یا خدمات با یکدیگر رقابت میکنند تا بتوانند با ارئهی قیمتی بالاتر از قیمت پایه برنده شوند.
“
“فروشنده مزایده” کیست؟
فروشنده مزایده کسی است که خدمات یا اموال خود را از طریق مزایده به فروش میگذارد. در واقع او مالک کالای مورد معامله در مزایده است و قصد فروش آن را به بالاترین قیمت دارد. فروشنده مزایده میتواند یک فرد، سازمان دولتی، یا نهاد خصوصی باشد.
“برنده مزایده” کیست؟
فرد یا نهادی که بالاترین قیمت را برای خرید خدمات یا اموال ارائه دهد، برنده اولیه مزایده است. اما این نهاد پس از تایید نهایی مزایدهگزار به عنوان خریدار رسمی معرفی میشود. زیرا تنها پس از تکمیل مراحل قانونی، برنده قطعی مزایده مشخص میشود.
“کمیسیون مزایده” کیست؟
کمیسیون مزایده؛ هیئت یا گروهی از افراد مسئول هستند که بر کل فرآیند مزایده نظارت میکنند. وظایف این هیئت، بررسی اسناد، ارزیابی فنی و مالی پیشنهادها و تعیین برنده مزایده است. در واقع کمیسیون مزایده با نظارت دقیق باید مطمئن شود، تمام مراحل مزایده به صورت قانونی و عادلانه انجام شده است.
“مورد معامله” در مزایده چیست؟
به زبان ساده، مورد معامله هر چیزی است که در فرایند رقابتی مزایده به حراج گذاشته میشود. این اموال و خدمات مورد مزایده میتوانند، شامل اموال منقول و غیرمنقول، تجهیزات، خودرو، زمین، املاک، آثار هنری یا خدمات خاص باشند.
“فراخوان مزایده” چیست؟
فراخوان مزایده همان آگهی یا دعوتنامهی رسمی است که توسط مزایدهگزار منتشر میشود. کاربرد اصلی این آگهی، اطلاعرسانی برای جذب حداکثری شرکتکنندگان در مزایده است. البته هدف از انتشار آن افزایش رقابت برای فروش کالا یا خدمات به بالاترین قیمت است. اطلاعاتی که معمولاً در فراخوان مزایده ذکر میشود عبارتند از:
- مشخصات مزایدهگزار
- نوع، مقدار و مشخصات مورد معامله
- شرایط شرکت در مزایده
- تاریخ و مهلت دریافت اسناد،
- زمان بازدید از کالا (در صورت لزوم)،
- مهلت تحویل پیشنهادها و
- زمان دقیق بازگشایی پاکتها یا برگزاری حراج حضوری.
- محل برگزاری
- قیمت پایه
“اسناد مزایده” چیست؟
اسناد مزایده مجموعهای کامل از مدارک و اطلاعات جامع در مورد کالای مورد مزایده است. این اسناد توسط مناقصه گزار تهیهشده و به عنوان یک راهنمای جامع به شرکتکنندگان ارائهمیشود تا آنها از شرایط معامله، وضعیت دقیق مورد مزایده و تعهدات خود مطلع شوند. اطلاعات اسناد مزایده شامل مشخصات کالا، شرح خدمات، زمان و مکان، شرایط شرکت، نحوه پرداخت و مهلت اعتبار پیشنهادها است.
“قیمت پایه” در مزایده چیست؟
قیمت پایه حداقل مبلغی است که فروشنده یا مزایدهگزار برای شروع رقابت مزایده در نظر میگیرد و هیچ پیشنهادی پایینتر از آن پذیرفته نمیشود؛ معمولاً این قیمت توسط کارشناسان رسمی دادگستری و بر اساس ارزش واقعی مال تعیین میشود. همچنین قیمت پایه اغلب در «فراخوان مزایده» و «اسناد مزایده» به صورت عمومی اعلام میشود.
“قیمت پیشنهادی” مزایده چیست؟
قیمت پیشنهادی؛ مبلغی است که مزایده گران برای خرید اموال مورد مزایده ارائه میدهند. این مبلغ معمولاً بالاتر از «قیمت پایه مزایده» است و در نهایت، خریداری که بالاترین قیمت پیشنهادی را اعلام کند، برنده مزایده خواهد شد.
“گام مزایده” چیست؟
گام مزایده؛ حداقل میزان افزایش قیمتی است که هر مناقصه گر باید به قیمت قبلی اضافه کند و قیمت بالاتری را پیشنهاددهد. به عبارتی هر پیشنهاد جدید باید حداقل به اندازه گام مزایده نسبت به پیشنهاد قبلی بالاتر باشد. این میزان معمولاً ۵ تا ۱۰ درصد قیمت پایه است و توسط مزایدهگزار تعیین میشود تا از پیشنهادهای جزئی و ناچیز در روند مزایده جلوگیری شود.
“ضمانت نامه” در مزایده چیست؟
ضمانت شرکت در مزایده در واقع تعهد مالی خریدار برای شرکت در مزایده به برگزار کنندهی آن است. به عبارتی خریدار با ارائهی تضمین بانکی یا سپرده متعهد میشود، در صورت برنده شدن، از تعهداتش شانه خالی نکند؛ اگر برنده مزایده پس از اعلام نتیجه بدون دلیل موجه انصراف دهد، مزایدهگذار میتواند مبلغ ضمانت را برای جبران ضرر خود ضبط کند.
مزایده عمومی چیست؟
مزایدهٔ عمومی یک روش رقابتی برای فروش یا واگذاری اموال یا خدمات برای عموم مردم است. در این نوع مزایده همهٔ اشخاص واجد شرایط میتوانند شرکت کنند و برنده کسی است که بالاترین قیمت پیشنهادی را ارائه دهد.
مزایده محدود چیست؟
در مزایدهٔ محدود، برگزارکننده برای شرکت در مزایده تنها از خریداران منتخب دعوت میکند. یعنی انتشار آگهی مزایده به صورت عمومی نیست و فقط مزایده گران از پیش تعیینشده و واجد شرایط میتوانند، پیشنهاد قیمت ارائه دهند.
“مزایده نوبت اول/دوم/سوم” چیست؟
مزایده نوبت اول با قیمت پایه کارشناسی شده آغاز میشود. اگر یک کالا یا دارایی در مزایده اول خریداری پیدا نکند، مزایده برای نوبت دوم یا سوم دوباره آگهی میشود. تشریفات این مزایدهها تفاوتی با یکدیگر ندارند و معمولاً با هر بار تکرار تنها قیمت پایه کاهش مییابد تا جذابیت خرید افزایش یابد.
مزایدههای نوبت دوم و سوم در واقع تلاش مکرر برای فروش یک کالا یا دارایی هستند که در نوبت قبلی، مورد معامله به فروش نرسیده باشد. این فرآیند بهویژه در مزایدههای حقوقی و اجرای احکام دادگستری رایج است.
“ابطال مزایده” چیست؟
ابطال مزایده به معنای لغو قانونی فرایند مزایده قبل از انتخاب برنده نهایی است. اگر فرآیند برگزاری مزایده دارای ایرادات قانونی اساسی باشد و تشریفات لازم به درستی رعایت نشده باشند، مزایده باطل خواهد شد. مهمترین شرایط ابطال مزایدههای رسمی و دولتی عبارتند از:
- عدم رعایت زمان و مکان مزایده
- جلوگیری غیرقانونی از شرکت افراد در مزایده
- غیبت ناظران قانونی هنگام مزایده
- مزایده کالاهای غیرقابل فروش طبق قانون (مستثنیات دین)
- ابلاغ ناقص یا نادرست مدارک و اطلاعات مزایده
- ممنوعیت خریدار برای شرکت در مزایده
“تمدید مزایده” چیست؟
تمدید مهلت مزایده به معنای افزایش زمان تعیینشده برای شرکت در مزایده است. از آنجایی که شرایط تمدید باتوجه به نوع مزایده متفاوت است اما به طور کلی مهمترین شرایط تمدید مزایده عبارتند از:
- کمبود شرکتکنندگان در مزایده
- مشکلات قانونی یا فنی مزایده
- نرسیدن پیشنهادها به قیمت پایه
- تداخل با تعطیلات رسمی
- درخواست قانونی و موجه ذینفعان
“تجدید مزایده” چیست؟
تجدید مزایده به معنای تکرار فرایند برگزاری یک مزایده از ابتدا است. تکرار مزایده زمانی اتفاق میافتد که مزایده نوبت قبلی موفقیتآمیز نبوده است. در فرایند تجدید مزایده، معمولاً قیمت پایه برای نوبت جدید کاهش مییابد تا احتمال فروش افزایش یابد. به طور کلی مهمترین شرایط تجدید مزایده عبارتند از:
- پیدا نشدن خریدار در نوبت اول مزایده
- عدم ارائه پیشنهادی بالاتر از قیمت پایه کارشناسی شده
- انصراف برنده قبلی
- عدم تایید نتیجه نهایی توسط مقام قضایی ناظر.
“پلتفرم مزایده” چیست؟
پلتفرم مزایده در واقع یک بستر آنلاین یا وبسایت تخصصی برای فروش کالا و خدمات به صورت رقابتی است. در واقع این پلتفرمها نسخه دیجیتالی مزایدههای سنتی هستند و با ایجاد شفافیت بالا، به فروشندگان این امکان را میدهند، با دسترسی به مخاطبان گستردهتر کالا را به بالاترین قیمت پیشنهادی بفروشند.
لیست کامل اصطلاحات مزایده
مزایده در واقع روشی برای فروش داراییها یا خدمات به بالاترین قیمت است. اما قبل ورود به این معاملات بهتر است با اصطلاحات و عبارتهای مهم این حوزه آشنا شوید. به طورکلی لیست مهمترین اصطلاحات مزایده به شرح زیر است:
- مزایده در واقع روشی برای فروش داراییها یا خدمات به بالاترین قیمت است. اما قبل ورود به این معاملات بهتر است با اصطلاحات و عبارتهای مهم این حوزه آشنا شوید. به طورکلی لیست مهمترین اصطلاحات مزایده به شرح زیر است:
- مزایده|Auction: روش رسمی فروش کالا، خدمات یا اموال به بالاترین پیشنهاددهنده.
- مزایدهگذار|Auctioneer: فرد یا نهادی که مزایده را برگزار و مدیریت میکند.
- مزایدهگر|Bidder: شرکتکننده در مزایده که قیمت پیشنهادی بالاتر از پایه ارائه میدهد.
- فروشنده مزایده|Seller: مالک کالا یا نماینده قانونی که قصد فروش از طریق مزایده دارد.
- برنده مزایده|Winner: کسی که بالاترین پیشنهاد را ارائه کرده و حق خرید کالا را دارد.
- مورد معامله مزایده|Auction Item: کالا، خدمات یا اموالی که قصد فروش آنها در مزایده وجود دارد.
- فراخوان مزایده|Auction Notice: آگهی عمومی برای جذب شرکتکنندگان و شروع مزایده.
- اسناد مزایده|Auction Documents: مجموعه مدارک شامل شرایط، ضوابط و جزئیات مزایده.
- کمیسیون مزایده|Auction Commission: هیئت مسئول نظارت، بررسی پیشنهادها و انتخاب برنده مزایده.
- قیمت پایه مزایده|Starting Price: حداقل مبلغی که مزایده برای شروع پیشنهادها تعیین میکند.
- قیمت پیشنهادی مزایده|Bid Price: قیمتی که شرکتکنندگان برای خرید کالا ارائه میدهند.
- گام مزایده|Bid Increment: حداقل افزایش قیمت مجاز بین مبلغهای پیشنهادی در مزایده.
- ضمانت شرکت در مزایده|Bid Deposit: مبلغ یا ضمانت بانکی برای اطمینان از جدی بودن شرکتکننده.
- مزایده نوبت اول/دوم/سوم|Auction Round: مراحل متوالی مزایده که در صورت عدم موفقیت نوبت قبل برگزار میشوند.
- ابطال مزایده|Auction Cancellation:لغو رسمی مزایده قبل از اعلام برنده نهایی به دلایل قانونی یا فنی.
- تمدید مزایده|Auction Extension: افزایش مدت زمان برگزاری مزایده برای جذب شرکتکنندگان بیشتر.
- تجدید مزایده|Re-auction: برگزاری مجدد مزایده با شرایط اصلاحشده یا کاهش قیمتها بعد از عدم موفقیت مرحله قبلی.
- پلتفرم مزایده|Auction Platform: سامانه آنلاین برای شرکت در مزایده و ارائه پیشنهاد به صورت دیجیتال.
- پیشنهاد مزایده|Bid: قیمتی که شرکتکننده برای خرید کالا ارائه میدهد.
- پیشنهاد اولیه مزایده|Initial Bid: اولین پیشنهاد ارائه شده توسط مزایدهگر در آغاز مزایده.
- پایه مزایده|Auction Base:حداقل مبلغ تعیینشده برای شروع پیشنهادها در مزایده.
- قیمت رزرو| Reserve Price: حداقل قیمتی که فروشنده حاضر به فروش کالا است.
- چکشزنی در مزایده|Hammering: اعلام اتمام مزایده و پذیرش بالاترین پیشنهاد توسط حراجچی.
- صورتجلسه مزایده|Auction Minutes: مدرکی که تمام جزئیات و نتایج مزایده را ثبت میکند.
- شماره مزایده|Auction Number: شناسه منحصر به فرد هر مزایده برای پیگیری و ثبت.
- تاریخ بازگشایی پاکات|Bid Opening Date: روزی که پیشنهادها در مزایده بررسی و باز میشوند.
- ودیعه شرکت در مزایده|Bid Bond: مبلغی که شرکتکننده برای تضمین شرکت و جدیت پیشنهاد پرداخت میکند.
- حقالزحمه|Fee: مبلغ پرداختی به مزایدهگذار یا برگزارکننده برای خدمات.
- کارمزد|Commission: مبلغی که شرکتکنندگان یا فروشنده برای خدمات مزایده پرداخت میکنند.
- مالیات و عوارض|Taxes & Duties: مبالغ قانونی که بر فروش کالا در مزایده اعمال میشود.
- پرداخت نقدی|Cash Payment: تسویه قیمت مزایده به صورت کامل نقدی.
- پرداخت اقساطی|Installment Payment: تسویه قیمت مزایده در چند قسط مشخص.
- مزایده حضوری|Live Auction: برگزاری مزایده به صورت فیزیکی با حضور شرکتکنندگان.
- مزایده آنلاین|Online Auction: برگزاری مزایده به صورت اینترنتی و دیجیتال.
- مزایده کتبی|Written Auction: ارسال پیشنهادها به صورت مکتوب و ثبت رسمی.
- ثبتنام مزایده|Auction Registration: فرآیند ثبت شرکتکنندگان برای حضور در مزایده.
- شماره پدل|Paddle Number: شماره اختصاصی شرکتکننده برای شناسایی در مزایده حضوری.
- افزایش قیمت|Bid Increment: مقدار افزایش حداقل بین پیشنهادهای متوالی.
- اعلام نهایی|Final Call: اعلام نزدیک شدن به قیمت برنده و پایان مزایده.
- کارشناسی|Expert Evaluation: ارزیابی دقیق مورد معامله توسط کارشناس مجاز.
- ارزیابی|Assessment: بررسی و تعیین ارزش واقعی کالا یا خدمات.
- تحویل کالا|Delivery: روند تحویل کالا به برنده مزایده پس از پرداخت.
- انبارداری|Storage: نگهداری کالاهای مزایدهای تا زمان تحویل به خریدار.
- انصراف|Withdrawal: خروج مزایدهگر از رقابت یا انصراف پس از برنده شدن.
- فروش قهری|Forced Sale: فروش اجباری کالا برای تسویه بدهی یا اجرای حکم قانونی.
- حق مزایده|Right to Bid: حق شرکت در مزایده و ارائه پیشنهاد برای خرید کالا.
- ضبط سپرده|Forfeiture: کسر یا ضبط ودیعه شرکتکننده در صورت انصراف یا تخلف.
- اقرار به بالاترین قیمت|Acknowledgment of Highest Bid: تایید رسمی بالاترین قیمت پیشنهادی در مزایده.
- پیشنهاد مشروط|Conditional Bid: پیشنهادی که با شرایط خاص یا محدودیت مشخص ارائه میشود.
