آنچه در این مطلب می خوانید:
آیا میدانید چگونه میتوان یک کالا را به بالاترین قیمت فروخت؟! پاسخ شما در سوال مزایده چیست؟ نهفته است.
اگر میخواهید بدانید مزایده چیست؟ چگونه برگزار میشود و چه تفاوتهایی با مناقصه دارد، این مقاله راهنمای کاملی برای شماست. در این مطلب با اصطلاحات کلیدی و انواع مزایده آشنا میشوید، قوانین و شرایط شرکت در آن را میشناسید و یاد میگیرید مزایده یعنی چه و چگونه با ارائه قیمت منطقی شانس خود را برای برنده شدن افزایش دهید.
مزایده چیست؟
مزایده یک روش رقابتی برای فروش کالا یا خدمات به بالاترین قیمت پیشنهادی است. در این فرایند مزایدهگزار قیمت پایه را تعیین میکند و مزایده گران با ارائه قیمت پیشنهادی، برای خرید رقابت میکنند. برندهی مزایده معمولا خریداریست که بیشترین قیمت را ارائه دهد.
کاربرد مزایده معمولا برای فروش اموال یا کالاهای دولتی، توقیفی یا اموال شرکتها است؛ از کالاهایی مانند خودروهای اسقاطی، زمین و ملک مازاد، تا واگذاری بیلبوردهای تبلیغاتی.
ارکان اصلی مزایده
سه رکن اصلی مزایده شامل فروشنده، خریدار و کالای مورد مزایده است. این سه جزء، هسته هر مزایده را تشکیل میدهند، اما از آنجایی که مزایده فرایندی رسمی و دارای تشریفات برای فروش است، برای شرکت در آن باید با همهی ارکان آن آشنا شوید. لیست مهمترین ارکان مزایده را به شرح زیر است:
- مزایده گزار: شخص یا سازمانی که کالا یا ملک را برای فروش از طریق مزایده عرضه میکند.
- فروشنده: مالک یا دارنده کالا که قصد فروش آن را دارد.
- مزایدهگر یا خریدار: کسی که در مزایده شرکت میکند و برای خرید کالا پیشنهاد قیمت میدهد.
- قیمت پایه (ارزیابی اولیه مال/کالا): حداقل قیمتی که برای شروع مزایده تعیین میشود.
- قیمت پیشنهادی: مبلغی که خریدار در مزایده پیشنهاد میدهد.
- قیمت فروش: مبلغ نهایی که کالا به آن فروخته میشود.
- فراخوان یا آگهی مزایده: اطلاعرسانی رسمی برای جذب شرکتکنندگان در مزایده.
- اسناد مزایده: مدارک و اطلاعات مرتبط با شرایط، قوانین و نحوه شرکت در مزایده.
هدف از برگزاری مزایده
ماهیت فرایند مزایده فروش است و بالاترین قیمت، تعیینکنندهی برندهی آن است؛ یعنی هدف اصلی از برگزاری مزایده، رسیدن به بیشترین قیمت برای فروش کالا یا واگذاری خدمات است. پس میتوان مزایده را ابزار افزایش قیمت فروش دانست.
انواع مزایده
مزایده روشی مانند حراج است؛ با این تفاوت که مزایده دارای تشریفات قانونی است. این تشریفات جنبهی قانونی و شفافیت آن را تضمین میکند. مزایدهها میتوانند بسته به نوع کالا، نحوه ارائه پیشنهاد و شرایط فروش، انواع مختلفی داشته باشند. برای آشنایی با مهمترین انواع مزایده میتوانید، لیست زیر را بررسی کنید:
- مزایده عمومی: همهی افراد میتوانند شرکت کنند و پیشنهادها به صورت علنی بررسی میشوند.
- مزایده محدود: فقط افراد یا شرکتهای مشخص و واجد شرایط اجازه شرکت دارند.
- مزایده کتبی: پیشنهادها به صورت مکتوب و محرمانه ارسال میشوند و حضوری ارائه نمیشوند.
- مزایده الکترونیکی / آنلاین: فرآیند مزایده به صورت اینترنتی و از طریق سامانههای رسمی انجام میشود.
- مزایده اجرایی: اموال توقیفی یا تحت حکم دادگاه برای وصول مطالبات فروخته میشوند.
- مزایده انگلیسی / استاندارد: قیمت به مرور افزایش مییابد و بالاترین پیشنهاد در پایان برنده میشود.
- مزایده هلندی: قیمت با سرعت کاهش مییابد تا اولین پیشنهاد قابل قبول ارائه شود و برنده مشخص شود.
کاربرد آگهی مزایده چیست؟
آگهی مزایده ابزار مهمی برای اطلاعرسانی عمومی درباره فروش کالا، املاک و داراییها است. استفاده از این ابزار، تضمین میکند، فرآیند خرید و فروش سریع و شفاف باشد. با انتشار آگهی مزایده یعنی همه افراد واجد شرایط از قیمت پایه و شرایط شرکت در مزایده مطلع میشوند. همچنین، مزایده به تعیین ارزش واقعی داراییها کمک میکند و فروش را قانونی و معتبر میکند.
مراحل و نحوه برگزاری مزایده
فرآیند مزایده با اعلام رسمی آن آغاز میشود؛ بهگونهای که همه خریداران از شرایط، مقررات و قیمت پایه آگاه میشوند. پس از انتشار آگهی، ثبتنام خریداران و ارائه اسناد مزایده انجام میگیرد. در مرحلهی بعد، مزایده گران پیشنهادات خود را ارائه میدهند و پس از پایان مهلت مزایده، پاکتها باز و بررسی میشوند.
در مرحلهی آخر، مزایدهگزار بر اساس بالاترین قیمت پیشنهادی، برنده مزایده را اعلام میکند. در نهایت با پرداخت مبلغ موردنظر توسط خریدار، مالکیت اموال به برنده منتقل میشود.
نحوه شرکت در مزایده
برای شرکت در مزایده، ابتدا باید آگهی رسمی و شرایط دارایی را بررسی کنید. در این صورت میتوانید، اطلاعات کاملی از محل، قیمت پایه و شرایط شرکت در مزایده داشته باشید. سپس مدارک لازم برای مزایده را آماده و ثبتنام کنید؛ افراد حقیقی به کارت ملی و شناسنامه و شرکتها به مدارک قانونی نیاز دارند.
همچنین ارائه سپرده یا ضمانتنامه بانکی در مزایده معمولاً الزامی است تا حق شرکت برای شما محفوظ بماند. پس از ثبتنام، اسناد مزایده را دریافت یا دانلود کرده و پیشنهاد خود را طبق شرایط ارائه دهید. در نهایت منتظر بمانید، مناقصهگزار برنده مزایده را اعلام کند. اما پیش از شرکت در مزایده، از وضعیت حقوقی اموال مطلع شوید. زیرا در صورت تخلف یا نقص قانونی، امکان اعتراض در مزایده وجود دارد.
لیست نکات طلایی برای برنده شدن در مزایده
معمولاً زمانی مزایده شکل میگیرد که تقاضا برای یک کالا بیشتر از میزان موجودی آن باشد؛ به همین دلیل شرکتکنندگان برای بهدستآوردن آن با یکدیگر رقابت میکنند. حالا که فهمیدید، معنی و منظور از مزایده چیست و قیمت بالاتر عامل اصلی تعیین برندهی مزایده است، اما با بررسی نکات زیر میتوانید، شانس خود را برای برنده شدن در مزایده بالا ببرید.
- بودجهی خود را مشخص کنید تا در هیجان رقابت مزایده دچار ضرر یا تصمیمهای احساسی نشوید.
- قبل از مزایده قیمت پایه را بررسی کرده و درباره ارزش واقعی دارایی تحقیق کنید
- مدارک لازم و ضمانتنامه بانکی را آماده نگه دارید تا در روز مزایده مشکلی پیش نیاید.
- قبل از مزایده وضعیت حقوقی، اسناد ثبتی، بدهیها و ریسکهای قانونی اموال مزایدهای را بررسی کنید.
- در مزایدههای بزرگ یا پیچیده، از مشاور یا نماینده حرفهای کمک بگیرید
- در چند مزایده شرکت کنید؛ حتی اگر برنده نشوید، برای رقابتهای بعدی آمادهتر خواهید بود.
