قراردادهای پیمانکاری یکی از رایج ترین قراردادهای مورد استفاده در کسب و کارهای مختلف است. محاسبه حق بیمه قراردادهای پیمانکاری نیز از چالش برانگیزترین موضوعات در زمینه این قراردادها است که باید دقت زیادی در ارتباط با آن مد نظر قرار بگیرد.
فعالیت هایی که این روزها در فضاهای کسب و کار انجام می شود؛ از طریق قرارداد پیمانکاری مدیریت می شود که تنظیم این قراردادها کار ساده ای نیز نخواهد بود. قرارداد پیمانکاری و حق بیمه آن چیست؟ ما در ادامه این مقاله از سامانه مناقصه و مزایده هزاره، بیشتر به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت. پس با ما همراه شوید.
قرارداد پیمانکاری چیست؟
در حالت کلی قرارداد پیمانکاری به قراردادی گفته می شود که با استفاده از آن، آن کارفرما با شرایط معین، در برابر وجه معین و در مدت مشخص انجام عملی را به شخص حقیقی یا حقوقی به نام پیمانکار واگذار می کند. موضوع قرارداد پیمانکاری ممکن است ایجاد ساختمان، حمل و نقل و یا تهیه و تدارک کالا باشد. انواع قراردادهای پیمانکاری به شرح زیر است:
قرارداد عمرانی
این نوع از قراردادهای پیمانکاری، شامل ضوابط طرح های عمرانی می شوند. در این قراردادها عمدتا در یک طرف قراردادهای پیمانکاری عمرانی، دستگاه های دولتی به صورت مستقیم یا غیرمستقیم قرار دارند. بر اساس مصوبه شورای تامین اجتماعی، آن دسته از قراردادهای پیمانکاری که قرارداد عمرانی محسوب به شمار می روند، باید دو شرط زیر در آنها حتما رعایت شده باشد:
- قرارداد عمرانی باید بر اساس فهرست بهای پایه سازمان برنامه و بودجه (قراردادهای پیمانکاری) یا ضوابط تیپ سازمان مزبور (قراردادهای مشاوره ای) منعقد شود.
- تمام یا بخشی از بودجه عملیات عمرانی باید از محل اعتبارات عمرانی دولت (اعتبارات عمرانی ملی، اعتبارات منطقه ای و اعتبارات استانی) تامین شده باشد.
قرارداد غیر عمرانی
اگر قرارداد پیمانکاری شامل ضوابط عمرانی نباشد و شروط گفته شده در بخش قبلی در آن رعایت نشده باشد، در زمره قراردادهای غیر عمرانی به شمار می رود.
قرارداد عمرانی خاص
دسته بندی اخر قراردادهای پیمانکاری، قراردادهای عمرانی خاص است. این نوع از قراردادهای عمرانی شامل موارد خاصی هستند که تعداد و تنوع آنها خیلی هم کم نیست. در ادامه به مهم ترین و اصلی ترین این قراردادهای عمرانی خاص اشاره می کنیم:
- قراردادهای گازرسانی به مناطق مختلف
- قراردادهای انجام خدمات شهری و مراقبت و نگهداری از فضای سبز
- قراردادهای ارائه خدمات دیجیتال رایانه ای و طراحی نرم افزار
- قراردادهای خرید و فروش اجناس خاص مختلف
قانون حق بیمه قراردادهای پیمانکاری
در ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی با هدف یکپارچه سازی امور بیمه ای همه کارگران و شاغلان تحت پوشش سازمان تامین اجتماعی مقرر شده است که پیمانکاران و کارفرمایانی که در عضویت سازمان تامین اجتماعی هستند، باید ماده ۳۸ قانون تامین اجتماعی را نیز همچون دیگر مواد قانونی رعایت کنند.
بر خلاف اینکه یک قانون عمومی به منظور محاسبه حق بیمه در ماده ۲۸ قانون تامین اجتماعی بیان شده است، اما بر اساس بخشنامه شماره ۱۴ اداره درآمد این سازمان که به تازگی ابلاغ شده است، حق بیمه در قراردادهای پیمانکاری تنها درصد مشخصی از مبلغ قرارداد را شامل می شود. به همین دلیل حقوق بیمه شدگان و تعداد آنها در محاسبه حق بیمه قراردادهای پیمانکاری تاثیر زیادی ندارد.
| مقاله پیشنهادی: با انواع ضمانت نامه های پیمانکاری آشنا شوید |
بر اساس ماده ۳۸ در قراردادهایی که انجام کار در بازه های زمانی مختلف به اشخاص حقیقی یا حقوقی واگذار می شود، کارفرمایان باید هنگام انعقاد قرارداد، پیمانکاران را به پرداخت تمام حق بیمه، به ترتیب وضع شده در قانون، متعهد کنند. بنابراین منابع انسانی مربوط به پروژه های قراردادی و مناقصه ای نیز طبق این ماده باید بیمه شوند. درواقع سازمان تامین اجتماعی برای ایجاد تضمین بیمه شدن نیروی انسانی پیمانکاران مقاطعه‌کار، کارفرمایان عضو سازمان را مکلف به نگه داشتن درصدی از هزینه پرداختی خود به پیمانکار مربوطه کرده است تا تمامی امور مربوط به بیمه شدن شاغلان و تسویه حساب با تامین اجتماعی از جانب پیمانکار تحت قرارداد، به‌خوبی در نظر گرفته شود.
بر اساس ماده ۳۸ محاسبه حق بیمه این قراردادها به سه بخش کلی تقسیم بندی می شود:
حق بیمه قراردادهای عمرانی
بر اساس مصوبات ۱۴۳ و ۱۲۹ شورای عالی تامین اجتماعی، بیمه قراردادهای پیمانکاری عمرانی به شرح زیر است:
حق بیمه قرارداد عمرانی مشاوره ای
معمولا در این نوع قرارداد نیاز به مصالح زیادی نیست و هزینه اندکی برای مصالح پرداخته می شود. بر اساس قانون، حق بیمه این قراردادها مجموع ۱۴ درصد ناخالص کارکرد و ۶/۱ درصد بیمه پیمانکاری برای حق دریافت بیمه بیکاری در نظر گرفته می شود.
حق بیمه قرارداد عمرانی اجرایی
در این قراردادها کارفرما باید از پیش حق بیمه را کسر و به سازمان پرداخت کند. در این نوع قرارداد جمعا ۶/۶ درصد ناخالص کارکرد برای حق بیمه پرداخت می شود.
حق بیمه قراردادهای غیرعمرانی
در قرارداد غیر عمرانی که شامل ضوابط عمرانی نیز نمی شود؛ در صورتی که تهیه مصالح وظیفه پیمانکار باشد؛ ۹ درصد و اگر مصالح با کارفرما باشد؛ ۱۵ درصد به عنوان حق بیمه در نظر گرفته می شود.
حق بیمه قراردادهای عمرانی خاص
برای این دسته از قراردادها محاسبه حق بیمه قراردادهای پیمانکاری به روش های متنوعی صورت می گیرد. برای مثال در هر وضعیتی کارفرما موظف است که ۵ درصد حق بیمه را در نظر بگیرد. معمولا پس از پایان قرارداد، پیمانکاران حق بیمه را با درصدهای بالا محاسبه می کنند و اگر این مبلغ از حق قانونی بیمه بیشتر باشد؛ مقدار اضافی به سازمان تامین اجتماعی پرداخت می گردد.
علاوه بر این، با اتمام هر دوره مالی باید حق بیمه کل پیمان قرارداد، متناسب بر درآمد شناسایی شده و نرخ های حق بیمه مربوط محاسبه و واریز شود.
پیشنهاد مطالعه: اگر به دنبال مناقصات جدید هستید « مناقصه های خدمات بیمه » را در پایگاه اطلاع رسانی هزاره دنبال کنید.
